در نشست تخصصی آمایش سرزمین مطرح شد:
بی توجهی به اطلاعات مكانی، سبب اتلاف منابع كشور شده است
ثبت آسان: تهران- كارشناسان می گویند، غفلت از بهره برداری به موقع از اطلاعات مكانی و بی رغبتی دستگاه ها برای اشتراك گذاردن داده هایی كه در اختیار دارند، نه تنها سبب اتلاف منابع محدود كشور شده بلكه امكان جذب سرمایه گذار بخش خصوصی را در این عرصه سلب كرده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، سامانه اطلاعات مكانی یا سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographic Information Systems) یا همان GIS یك سیستم كامپیوتری برای مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات مكانی به حساب می آید كه قابلیت جمع آوری، ذخیره، تجزیه و تحلیل و نمایش اطلاعات جغرافیایی (مكانی) را دارد.
هدف نهایی یك سیستم اطلاعات جغرافیایی، پشتیبانی جهت تصمیم گیری های پایه گذاری شده بر مبنای داده های مكانی است و عملكرد اساسی آن بدست آوردن اطلاعاتی است كه از تركیب لایه های متفاوت داده ها با روشهای مختلف و با دید گاه های گوناگون بدست می آیند.
این سامانه برای اولین بار در دهه 1960 در آمریكا مورد بهره برداری قرار گرفت و امروز با گذشت نزدیك به نیم قرن از بكارگیری این روش نوین، سهم غیرقابل انكاری در حوزه های مختلفی چون كشاورزی، جنگلداری، خاك، زمین شناسی، اكتشافات معدنی، منابع طبیعی، سنجش از دور، هواشناسی، محیط زیست، مخابرات، شهرسازی و ناوبری جهان دارد.
امروزه با افزایش جمعیت و محدودیت امكانات، لزوم استفاده بهینه از منابع اجتناب ناپذیر است و اطلاعات مكانی در زمینه های مختلف مدیریت شهری و منطقه ای، مدیریت بحران، آمایش سرزمین، مدیریت زمین، محیط زیست، برنامه ریزی اجتماعی، حمل و نقل و مانند آن اهمیت ویژه ای یافته است.
با توجه به جایگاه مهم اطلاعات مكانی در برنامه ریزی توسعه كشور، سازمان نقشه برداری كشور بعنوان نهاد متولی تولید نقشه و اطلاعات مكانی امروز (یكشنبه) میزبان كارشناسانی بود كه در نشست تخصصی سامانه ها و زیرساخت داده های مكانی با نگاه آمایش سرزمین حضور داشتند.
«مسعود شفیعی» رئیس سازمان نقشه برداری كشور در این نشست درباره داده های مكانی و كاربرد آن در كشور اظهار داشت: اطلاعات مكانی از دو دهه پیش وارد مرحله جدیدی شد و اطلاعات به صورت رقومی در فضای تولید و تبادل مبتنی بر فناوی اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت.
وی اضافه كرد: با اینكه برخی وزارتخانه ها همچون وزارت راه و شهرسازی و وزارت نیرو اقدام هایی درباره جمع آوری و استفاده از این داده های مكانی انجام دادند اما در بعضی از دستگاه ها هنوز این مقوله ناشناخته است.
شفیعی با اشاره به راه اندازی سامانه داده های مكانی در سازمان نقشه برداری كشور، اظهار داشت: از آنجایی كه زیرساخت های این داده ها فراهم نشده است، شاهد مشكلاتی همچون نبود استانداردهای لازم برای جمع آوری داده ها و تمایل نداشتن دستگاه ها به اشتراك گذاری اطلاعات خود، هستیم.
رئیس سازمان نقشه برداری كشور تصریح كرد: باآنكه ماده 26 قانون برنامه ششم توسعه به تكمیل سند ملی آمایش سرزمین پرداخته و سازمان برنامه و بودجه هم در حال تهیه آن است اما بدون داشتن زیرساخت داده مكانی، میسر نمی گردد.
در ماده 26 قانون برنامه ششم توسعه دولت موظف شده است در سال اول اجرای این قانون سند آمایش سرزمین ملی و استانی را تهیه نماید و بعد از تصویب شورای عالی آمایش سرزمین، آن را از سال دوم اجرای قانون برنامه ششم توسعه اجرایی كند؛ سال 97 سال دوم اجرای قانون برنامه ششم توسعه است.
وی اظهار داشت: تمام تلاش خویش را برای استقرار داده های مكانی در سطح ملی به كار می بریم و آمادگی داریم استانداردهای ورود اطلاعات را برای بخش های مختلف آماده نماییم اما بیشتر از هر چیز احتیاج به فهم مشترك از داده های مكانی و آمایش سرزمین داریم.
** تصمیم گیران به داده های مكانی احترام بگذارند
«امیر امینی» معاون برنامه ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی هم در ادامه نشست گزارشی از عملكرد این وزارتخانه در زمینه اطلاعات مكانی را ارائه كرد و اظهار داشت: سیستم های داده های مكانی (GIS) نقش موثری در تصمیم گیری ها دارد و می تواند خیلی از مشكلات را برطرف كند.
وی با اشاره به اینكه 57 فرودگاه در كشور وجود دارد، اظهار داشت: بیش از 90 درصد فرودگاه ها ظرفیت مازاد دارند و بررسی های نشان داده است كه 80 درصد ظرفیت این فرودگاه ها خالی است و نیاز به تصمیم گیری خاص دارد.
امینی با یادآوری اینكه اگر از داده های مكانی در ساخت این فرودگاه ها بهره می بردیم دیگر با چنین مشكل ظرفیت مازاد و اتلاف انرژی و بودجه در كشور مواجه نبودیم، اضافه كرد: می توانیم این فرودگاه ها را بهره ور نماییم اما با عنایت به توسعه 53 هزار كیلومتر جاده، منطقی نیست كه اقدام به توسعه فرودگاه ها نماییم.
معاون برنامه ریزی وزارت راه و شهرسازی همینطور درباره شبكه ریلی كشور اظهار داشت: به كمك داده های مكانی در دو سال قبل ظرفیت بار به وسیله راه آهن 32 درصد رشد داشته است و امیدواریم این روند ادامه یابد.
به گفته وی، وزارت راه و شهرسازی با كمك داده های مكانی توانسته سه هزار و 400 نقطه پرحادثه را در جاده های كشور شناسایی كند و به كمك این داده ها سیستم اتوماسیون و هوشمندسازی شبكه حمل و نقل را هم پیگیری نماید كه تابحال پیشرفت هایی داشته است.
امینی درباره علت موفقیت آمیز نبودن استفاده از داده های مكانی در سازمان ها اظهار داشت: مدیران سازمان ها نمی خواهند این سیستم را در سازمان خود پیاده كنند كه برای رفع این مشكل باید تلاش نماییم نرم افزار ملی محلی داشته باشیم.
وی اضافه كرد: باید اطلاعات مكانی در فرآیند سازمان تكمیل شود و در این سامانه درجه آزادی كاربران در حد اعلا در نظر گرفته شود.
معاون برنامه ریزی وزارت راه و شهرسازی، زمانبر بودن تهیه سامانه اطلاعات مكانی را از دیگر مشكلات بیان كرد و اظهار داشت: این سامانه باید ظرف مدت 6 یا هشت ماه تكمیل شوند در غیر این صورت كارایی خویش را از دست می دهند.
وی تصریح كرد: تصمیم گیران باید به داده های مكانی احترام بگذارند و از آنها استفاده كنند زیرا در بعضی مواقع شاهد می باشیم كه 40 برابر بیش از بودجه مورد نیاز به پروژه ای اختصاص یافته است.
امینی با اشاره به تصمیم گیری های غلط برخی مدیران اظهار داشت: 200 هزار میلیارد تومان تعهد در مقابل 2500 میلیارد اعتبار مورد نیاز پروژه ها انجام شده كه همه نشانه بی توجهی و نبود اعتماد به اطلاعات جمع آوری شده است.
** نبود قانون از چالش های پیش روی داده های مكانی
«علیرضا حسین آبادی» معاون دفتر آمار و اطلاعات وزارت نیرو هم در ادامه این نشست درباره داده های مكانی و جایگاه آن در كشور اظهار داشت: یكی از چالش های GIS در كشور سیاستگذاری و نبود قوانین در این حوزه می باشد.
وی اضافه كرد: تا برنامه سوم توسعه هیچ اشاره ای به جایگاه داده های مكانی در قانون نشده بود اما در برنامه چهارم و پنجم توسعه قانونگذاری در این حوزه شروع شد كه در نهایت از برنامه ششم توسعه حذف شد.
حسین آبادی اظهار داشت: تنها در سند توسعه دولت الكترونیك به مبحث داده های مكانی اشاره شده است كه البته در مواد در رابطه با این مورد هم ابهام هایی وجود دارد.
وی همینطور درباره نیروی انسانی شاغل در این حوزه هم اظهار داشت: سال گذشته 16 هزار و 800 دانشجو در حوزه علوم جغرافیایی تحصیل می كردند كه تنها 10 درصد این نیرو جذب شد و در سال 1395 هم از 17 هزار دانشجو در این حوزه تنها 12 درصد جذب شدند و اینها در حالیست كه سازمان ها نیاز به این نیروها دارند اما اولویت جذب نیروی آنها متفاوت می باشد.
این كارشناس اقتصادی با انتقاد از وضعیت داده ها در اطلاعات مكانی اظهار داشت: اغلب این اطلاعات برداشت شده است و سازمان ها تنها اقدام به ثبت و ذخیره سازی این داده ها می كنند و علاوه بر این، نگاه امنیتی به این داده ها وجود دارد.
وی تصریح كرد: اكنون كشور آمادگی آن را دارد كه 48 درصد اطلاعات مكانی را پیاده سازی كند اما باید تلاش نماییم مدیران را با كارایی این اطلاعات آشنا و سرمایه بخش خصوصی را جذب آن نماییم.
حسین آبادی طرح مساله در شورای عالی نقشه برداری كشور و دریافت مصوبه، طرح مساله در هیات وزیران و عرضه گزارش از وضعیت این حوزه و پیگیری مبحث جهت تدوین لایحه و ارسال آن به صورت ماده واحده به مجلس را همچون راهكارهای بهبود وضعیت داده های مكانی در كشور عنوان نمود.
اقتصام**9132*2025
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد مطلب ثبت آسان