بررسی خشكسالی جهانی با تحلیل تصاویر ماهواره ای ناسا
ثبت آسان: سیناپرس نوشت: ناسا اخیرا نتایج رصدهای ماهواره GRACE در بازه زمانی 2016- 2002 را منتشر نمود كه تأثیرات تغییرات آب و هوایی در بروز خشكسالی در مناطق مختلف جهان و وضعیت نامناسب منابع آب شیرین و آب های زیرزمینی را نشان داده است.
ماهواره های دوقلوی GRACE (GRACE-2 و GRACE-1)، مأموریت مشترك ناسا و مركز هوافضا آلمان بود كه از سال 2002 آغاز و تا 2017 ادامه داشت. داده های تهیه شده توسط این ماهواره ها، اطلاعات ارزشمندی را برای مطالعه زمین شناسی، وضعیت اقیانوس ها و تغییرات آب و هوایی زمین در اختیار دانشمندان قرار داده است.
تغییرات غیرطبیعی در منابع آب شیرین
برای عرضه تحلیل دقیق تر از وضعیت منابع آب شیرین و آب های زیرزمینی، علاوه بر تصاویر تهیه شده توسط ماهواره دوقلوی GRACE در بازه زمانی 14 ساله، از داده های ماهواره های GPCP، تصاویر ماهواره های Landsat و گزارش هایی در مورد فعالیت های سدسازی، میزان بارش و استفاده از منابع آب زیرزمینی در بخش كشاورزی هم استفاده شد.
هدف از اجرای این طرح، بررسی تأثیر تغییرات آب و هوایی - از پدیده هایی مانند ال نینو و لا نینو تا مدیریت نادرست منابع آب در بخش كشاورزی - بر منابع آب شیرین بود.
نتایج به دست آمده از آن حكایت می كند كه سطوح آب های زیرزمینی به علت خشكسالی و شرایط ناشی از چرخه طبیعی آب و هوایی، با كاهش مواجه شده و همچنین، شرایط در بعضی مناطق دچار خشكسالی طی این مدت وخیم تر شده است.
به عنوان مثال، در جنوب غرب كالیفرنیا، منابع آب های زیرزمینی بین سال های 2007 تا 2015 به علت چرخه های طبیعی آب از بین رفته اند؛ كاهش میزان بارش منجر به كاهش آب های سطحی شده و ساكنان مناطق مجبور به استفاده از منابع آب های زیرزمینی برای تأمین نیازهای خود شده اند.
ردپای انسان در كاهش منابع آب های زیرزمینی به وضوح دیده می گردد. كشاورزان در مناطقی مانند شمال هند و دشت شمال چین به علت بروز خشكسالی، مجبور به استفاده از منابع آب های زیرزمینی شده اند.
همچنین ساخت سه سد در مسیر رودخانه یانگ تسه در چین، بر محیط زیست و وضعیت ذخایر آبی این منطقه تأثیر منفی گذاشته است.
آیا خزر خشك می شود؟
در تصاویر ماهواره GRACE، كاهش سطح آب دریاچه خزر هم مشاهده می گردد. بخشی از این مسئله ناشی از تغییرات طبیعی بوده است، اما بخش استفاده از حوضه آبریز خزر برای مصارف كشاورزی و صنعتی بوده است.
پرویز كردوانی، پدر علم كویرشناسی ایران، سال قبل در همایش توسعه اقتصاد دریای ایران؛ چالش ها و راهكارها، نسبت به خشك شدن دریای خزر در آینده اخطار داد و تاكید كرد: قسمت عمیق دریای خزر به ما متعلق می باشد كه اكنون تبدیل به جلگه شده است و در آینده احتمال خشك شدن آن وجود دارد؛ این در شرایطی است كه روسیه (شوروی) از سال ۱۹۷۵ در حال استفاده از آب این دریاچه برای مصارف كشاورزی است.
پاییز و زمستان سال 96 بعنوان دوران طلایی بارش در سال آبی جاری به اتمام رسید و بارش های چندانی برای تأمین نیازهای حیاتی كشور در بخش های كشاورزی، صنعت و شرب رخ نداد. وضعیت نامطلوب بارش ها در پاییز و زمستان سال 96 تنها محدود به فلات مركزی كشور نبود و خیلی از حوضه های اصلی آبریز كشور هم اسیر بحران كم آبی شدند.
حاشیه ساحلی دریای خزر و حوضه آبریز اصلی بر مبنای داده های دقیق آماری، چند سالی است كه به شكل نگران كننده ای با تغییرات محسوس جوی و كاهش منابع آبی روبه رو شده است. كشت محصولات آب بری چون برنج، چای و پنبه در كنار باغات میوه، بخش جدایی ناپذیر اقتصاد كشاورزی مردم حاشیه دریای خزر است.
در عمده بخش های این منطقه جغرافیایی نظام مدیریتی مطلوبی برای مبحث آب وجود ندارد و سبك بهره برداری خانگی و كشاورزی از آب به شدت سنتی است. استمرار كاهش منابع آبی در مناطق شمالی كشور و حاشیه های ساحلی دریای خزر می تواند صدمه های سنگین و بیشتری را همراه داشته باشد.
در كنار وضعیت مناطق شمالی كشور، پیش بینی شده است كه ۱۲ استان از ۳۱ استان ایران تا ۵۰ سال آینده تمام سفره های زیرزمینی آبشان را از دست بدهند و با خشك شدن كامل تقریباً نیمی از استان های ایران، جمعیت زیادی مجبور به مهاجرت شوند.
5656
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد مطلب ثبت آسان