دومین دادگاه جنجالی پهلوی
آخرین گروهی که با زبان قانون صحبت کرد
به گزارش ثبت آسان آیت الله سیدمحمود طالقانی و مهندس مهدی سوداگر به همراه هفت نفر دیگر از رهبران نهضت آزادی در اواسط زمستان 1341 دستگیر شدند و دادگاه آنان دومین دادگاه جنجالی تاریخ پهلوی پس از کودتای 28 مرداد 1332 مقابل نخست وزیر و دادگاهی دکتر محمد مصدق و رئیس وقت ستاد ارتش بود. در این دادگاه که مشابه دادگاه قبلی به دست نظامیان ارتش شاهنشاهی برگزار شد، مهندس سوداگر اظهار داشت: «ما آخرین گروهی هستیم که با زبان قانون با شما صحبت می نماییم، این پیام را به شخص اول [مملکت] برسانید.»
به گزارش ثبت آسان به نقل از ایسنا، امروز ۱۶ دی ماه پنجاه و هشتمین سالگرد صدور حکم محکومیت سران نهضت آزادی در سال ۱۳۴۲ است.
مخالفت آیت الله سیدمحمود طالقانی، مهندس مهدی بازرگان، دکتر یدالله سحابی، مهندس عزت الله سحابی، دکتر عباس شیبانی، سید محمدمهدی جعفری، احمدعلی بابایی، ابوالفضل حکیمی و پرویز عدالت منش با رفتار و عملکرد رژیم پهلوی و شخص شاه اصلی ترین عامل مبارزه سیاسی آنان با رژیم و دستگیری، زندانی و محاکمه شدنشان در دی سال ۱۳۴۲ بود.
رهبران نهضت آزادی که بر خلاف سران جبهه ملی که بجای اصل با فرع مخالفت می کردند و خواهان تغییر نخست وزیران رژیم شاه بودند، بر مبارزه سیاسی با شخص محمدرضا شاه و رژیم تحت امرش تاکید داشتند.
انتشار اطلاعیه ای تحت عنوان «انقلاب چیست و انقلابی کیست» سبب دستگیری و زندانی شدن آیت الله سیدمحمود طالقانی، مهندس مهدی سوداگر و دکتر عباس شیبانی از دوم تا پنجم بهمن ۱۳۴۱ در زندان قصر شد. این دستگیری مصادف بود با رفراندوم اصلاحات اقتصادی شاه موسوم به انقلاب سفید شاه و ملت در ششم بهمن ۱۳۴۱.
دکتر یدالله سحابی که مسوول اصلی تدوین و انتشار بیانیه بود بعد از انجام این وظیفه و تحویل آن به پسرش عزت الله سحابی، خودش را به ساواک تسلیم کرد.
و البته بقیه رهبران و اعضای نهضت آزادی در شب دوم خرداد ۱۳۴۲ با لو رفتن منزل احمد صدر حاج سیدجوادی که محل تشکیل جلسه اعضای کمیسیون سیاسی دانشجویی نهضت بود دستگیر شدند. عضو نفوذی ساواک منزل دادستان وقت تهران را که محل تشکیل این جلسه بود به سایر همکارانش در ساواک لو داد و هشت نفر دیگر از اعضای کمیته دانشجویی نهضت آزادی دستگیر شدند.
در همان شب مهندس عزت الله سحابی نیز در دفتر کارش، احمدعلی بابایی در منزلش و ابوالفضل حکیمی در خیابان دستگیر شدند. ساواک آن شب ۱۱ نفر از رهبران و اعضای نهضت آزادی را دستگیر و به زندان قصر منتقل کرد.
درباریان و اطرافیان شاه به ویژه افسران ویژه گارد شاهنشاهی پهلوی برای شکستن روحیه مقاومت رهبران شاخص ملی و مذهبی در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۳۴۲ به دیدار سران جبهه ملی در زندان قصر رفتند و با انتقال به زندان قزل قلعه با آنان مذاکره کردند و سران جبهه ملی با پذیرش سیاست صبر و انتظارِ مدنظر رژیم، به تدریج از زندان آزاد شدند اما رهبران و اعضای جبهه آزادی به سبب اصرار بر مواضع خود از این امتیاز محروم و به زندانهای طولانی مدت محکوم شدند.
جلسات دادگاه نظامی رهبران نهضت آزادی از ۳۰ مهر تا ۱۶ دی ۱۳۴۲ در ۳۱ جلسه انجام شد و احکام محکومان صادر شد.
دادگاه رهبران نهضت آزادی از نظر کیفیت و مشابهت شبیه دادگاه جنجالی دکتر محمد مصدق و سرتیپ محمدتقی ریاحی نخست وزیر و رئیس وقت ستاد ارتش بود که ۳۵ جلسه به درازا انجامید.
دادگاه نخست وزیر و رئیس ستاد ارتش ۱۰ سال قبلتر از دادگاه رهبران نهضت آزادی بعد از کودتای انگلیسی امریکایی محمدرضا شاه مقابل دولت دکتر محمد مصدق در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ اجرا شد. این دادگاه از ۱۲ آبان تا اول دی ماه ۱۳۳۲ در ۳۵ جلسه انجام شد و در نهایت با رد مجازات اعدام، متهمان به سه سال زندان و تبعید محکوم شدند.
اعضای نهضت آزادی ایران مقابل باشگاه درجه داران تیپ پهلوی
منبع: ثبت آسان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد مطلب ثبت آسان